درمان شقاق یا فیشر با لیزرگفتنی است در شقاق یا فیشر حاد می توان از لیزرهای کم توان برای درمان استفاده کرد، به نحوی که لیزر هفته ای ۳-۲ جلسه و کلا تا ۱۲ جلسه می تواند ادامه یابد.در این روش لیزر به ترمیم زخم و کاهش درد کمک شایانی خواهد نمود، اما در شقاق یا فیشر مزمن که به درمان های محافظه کارانه جواب نداده است می توان از لیزرهای پرتوان استفاده کرد.با این نوع لیزر زخم شقاق یا فیشر و زایده پوستی موجود برداشته شده وعمل اسفنکتروتومی انجام خواهد شد..
مزایای درمان فیشر با لیزر
همان گونه که می دانیم استفاده از لیزر برای درمان شقاق یا فیشر دارای اولویت می باشد که در ادامه به بررسی و بیان دلایل اینامر خواهیم پرداخت.
- لیزر در هنگام برش و برداشتن زائده پوستی، انتهای عصب بریده شده را ترمیم می کند و در نتیجه بیمار بعد از عمل درد نداشته یا درد بسیار کمی را تجربه خواهد کرد.
- لیزر عروق کوچک بریده شده در حین جراحی را ترمیم می کند و در نتیجه خونریزی هنگام عمل کاهش می یابد.
- انجام این روش درمانی به صورت سرپایی و بدون نیاز به بی هوشی است.
- بیمار فقط شب اول نیاز به استراحت دارد.
- بیمار می تواند طی مدت زمان کوتاهی فعالیت های روزانه و یا اجتماعی خود را از سر بگیرد.
- با این نوع لیزر می توان تمام انواع هموروئید و حتی شقاق یا فیشر و فیستول همزمان را درمان نمود.
- لیزر محیط عمل را استریل کرده و باعث کاهش عفونت محل عمل میشود، یه گونه ای که احتمال انتقال بیماریهای ویروسی از جمله هپاتیت و ایدز به صفر می رسد.
- حین استفاده از لیزر به بافت اطراف صدمه وارد نمی شود و مانند کوتر باعث نکروز نیز نخواهد شد.
- استفاده از لیزر باعث آسیب دیدن عضله اسفنکتر نخواهد شد.
- استفاده از لیزر عارضه بی اختیاری تا حد چشمگیری کاهش خواهد داد.
درمان گیاهی شقاق یا فیشر
درمان گیاهی از دیرباز مورد توجه و استقبال بسیاری از افراد قرار گرفته است چرا که این نوع از درمان دارای عوارض نمی باشد.
- مالیدن لعاب به‌دانه به پوست ناحیه مقعد برای تسکین و التیام شقاق یا فیشر مفید است.
- مخلوط میوه کال توت با سرکه جهت شقاق یا فیشر مفید است.
- استفاده از گیاه پنج انگشت
- استفاده از عسل برای ماساژ شقاق یا فیشر
- استفاده از روغن برگ مورد برای چرب کردن ناحیه مقعد
- استفاده از عرق بومادران
- استفاده از عرق آلوئه ورا
- استفاده از گیاه اسفرزه
- استفاده از پودر سبوس گندم
درمان شقاق یا فیشر با دارو
آنچه مسلم است برای تسکین درد و یا عدم پیشرفت بیماری می توان از برخی از داروها استفاده کرد که در ادامه به آن اشاره خواهد شد.
- استفاده از استامینوفن
- استفاده از پماد زینک اکسید
- استفاده از وازلین
- استفاده از پماد لیدوکائین
- استفاده از نرم کننده های مدفوع
- استفاده از پماد نیتروگلیسیرین
بررسی روش های درمانی شقاق یا فیشر
همان گونه که در قبل نیز اشاره شد برای بهبود شقاق یا فیشر در مرحله اول باید اقدام به درمان یبوست نمود، که البته این مهم در افراد بزرگسال با گذشت ۴ تا ۶ هفته و با استفاده از درمان بهبود خواهد یافت، به نحوی که دیگر به انجام جراحی نیازی نخواهد بود، اما این در حالی است که اغلب شیرخواران و کودکان کم سن، بعد از شل کردن مدفوع بهبود می‌یابند ، در ادامه به شرح تفصیلی انواع روش های درمانی موثر می پردازیم.
- استفاده از پودر پسیلیوم و سلولز: به علت دارا بودن مقادیر زیاد فیبر می تواند باعث نرم شدن مدفوع شود.
- رعایت بهداشت فردی: بعد از اجابت مزاج، دهانه مقعد را با صابون مخصوص ضد عفونی یا صابون بچه خوب کف;مالی کرده و با آب گرم شسته و سپس با دستمال توالت خشک شود.
- استفاده از حوله گرم: برای رفع اسپاسم عضله اسفنکتر و درد ناحیه مقعد می توان از حوله گرم شده استفاده کرد.
- استفاده از وان آب گرم: برای تسکین احساس درد می توان از وان آب گرم استفاده کرد، چرا که انجام این مهم می تواند باعث بهبود خونرسانی و شل شدن عضله اسفنکتر مقعد شده و به ترمیم آن کمک می‌کند، از این رو می توان روزانه ۲ تا ۳ بار و هر بار برای ۱۰ تا ۲۰ دقیقه از این روش استفاده کنید.
- استفاده از روغن های معدنی در کودکان: برای کاهش درد و نرم شدن مدفوع می توان از پارافین و یا نرم کنننده های مدفوع استفاده کرد.
- استفاده از پماد نیتروگلیسیرین: مصرف این پماد می تواند باعث شل شدن عضله اسفنکتر شود، چرا که با گشادکردن عروق، خونرسانی بهتر شده و همچنین روند ترمیم زخم نیز تسریع می یابد، از این رو توصیه می شود از این پماد روزانه ۲ تا ۳ بار به میزان یک نخود به اطراف سوراخ مقعد مالیده شود و از سوی دیگر قبل و بعد از اجابت مزاج انجام این کار تکرار ;شود.
- خشک کردن دهانه مقعد: عدم مرطوب بودن دهانه مقعد می تواند باعث تسریع روند درمان شود.
- تزریق بوتاکس: در افرادی که مبتلا به شقاق یا فیشر مزمن هستند تزریق بوتاکس به عضله اسفنکتر می تواند باعث رفع اسپاسم این ناحیه شود،هر چند طبق اظهار نظر بسیاری از پزشکان این روش درمانی موقتی است و البته تزریق باید توسط پزشک متخصص و در مطب و بدون انجام بی هوشی انجام شود.
- انجام جراحی: در صورت موثر نبودن روش درمانی فوق انجام جراحی توصیه می شود، به طور کلی در جراحی، یا زخم به طور کلی برداشته می;شود و یا اینکه در عضلاتی که با انقباض خود باعث عدم بهبود زخم می شوند، تغییراتی ایجاد شود.
درمان شقاق یا فیشر از طریق جراحی
باید در نظر داشت که استفاده از روش جراحی در مواردی که بیمار نتواسته از درمان دارویی نتیجه مطلوب را کسب نماید و یا اینکه بیماری به هر دلیلی دوباره عود کند، توصیه می شود که در این میان انجام جراحی از طریق لیزر به دلیل کم بودن عوارض با استقبال گسترده ای مواجه شده است، هر چند در این مجال باید اذعان داشت که استفاده از لیزر نیاز به تجربه و تبحر خاصی دارد.
با نگاهی گذرا بر آمار موجود در رابطه با انواع درمان به راحتی می توان این ادعا را داشت که راه نهایی درمان فیشر مزمن جراحی است، چرا که ۹۵ درصد افراد از این طریق به درمان موثر و ماندگار دست می یابند، در این عمل به طور معمول قسمتی از عضله اسفنکتر داخلی قطع شده و در برخی از موارد نیز زائده پوستی ایحاد شده برداشته خواهد شد.
متاسفانه در گذشته بسیاری از افراد برای درمان شقاق یا فیشر اقدام به انجام جراحی سنتی می نمودند هر چند طی این جراحی اسپاسم عضله اسفنکتر برطرف می وشد و طبق آمار موجود ۸۰۰ درصد بیماران به نتیجه مطلوب دست می یابند اما این در حالی است که روش درمانی مذکور با عوارضی چون بی اختیاری در عمل دفع گاز و یا مدفوع برخوردار می باشد به نحوی که بیمار بعد از انجام جراحی با مشکلات دیگری مواجه خواهد شد. عوارض جراحی شقاق یا فیشر
متاسفانه یکی از عوارض شایع در انجام جراحی بی اختیاری در عمل دفع و یا گاز معده است هر چند برای اثبات این مهم باید چند هفته از انجام جراحی بگذرد و سپس درد صورت ادامه داشتن آن می توان با انجام تست تونومتری این موضوع را تایید کرد که در صورت وجود این مشکل نیاز به انجام جراحی مجدد وجود دارد، البته باید در این فرصت دوباره یادآور شدکه تبحر و تجربه پزشک می تواند این عوارض را تا حد چشمگیری کاهش دهد.
از سوی دیگر برخی از افراد با انجام جراحی اولیه به نتیجه مطلوب دست نمی یابند و تمایل به انجام جراحی دیگر ی دارند اما متاسفانه به دلیل احتمال بروز بی اختیاری نسبت به انجام آن تردید پیدا می نمایند که در این مورد نیز بهتر است یادآور شد که امروزه بایشرفت علم و تکنولوژی می توان از طرق مختلف و بدون آسیب رساندن به عضله اسفنکتر به درمان قطعی دست یافت.
