روزنامه بهار: خرداد امسال وندی شرمن، معاون وزیر امور خارجه آمریکا، در گفتوگو با بیبیسی از لغو تحریم فروش تلفن همراه و رایانه به ایران خبر داده و گفته بود آمریکا در پی رفع موانع فروش موادغذایی و دارو به ایران است.
براساس اظهارات این مقام مسئول آمریکایی از روز پنجشنبه ۳۰مه (۹خرداد) مجوز کلی برای لغو این تحریمها صادر و راه برای فروش قانونی وسایل ارتباطی به ایران باز شد. پس از گذشت دو ماه شرکت اپل نخستین شرکت فعال در حوزه فناوری اطلاعات و ارتباطات نخستین گام برای لغو این تحریمها را برداشت. پس از اینکه اپل سایت فروشگاه اینترنتی خود را روی ایرانیها باز کرد و گفت بعضی محدودیتهای صادرات محصول به ایران را برداشته است، شرکت گوگل نیز این کار را تکرار و برداشتهشدن محدودیت کاربران ایرانی در دسترسی به فروشگاه آنلاین خود را اعلام کرد.
براساس تصمیم شرکت اپل و گوگل و بنا به اعمال سیاستهای خاص از جانب آمریکا، ایران از فهرست سیاه این شرکت خارج و به رده D در فهرست کشورهایی انتقال یافته است که اپل محصولاتش را به آنها صادر میکند. فهرست D شامل کشورهایی نظیر افغانستان، عراق و غیره است که بعضی از محصولات اپل به آنها صادر میشود. نکته آنکه در اطلاعیه اپل آمده است؛ طبق مجوز عمومی D، صادرات یا صادرات مجدد خدمات، نرمافزارها و سختافزارهای تابعه برای ارتباطات فردی بهطور مستقیم یا غیرمستقیم، از خاک ایالات متحده یا توسط شهروندان این کشور در دیگر نقاط دنیا، برای استفاده توسط کاربران عادی در ایران، بلامانع است.
البته براساس این اطلاعیه این موضوع بهمعنای رفع تمامی تحریمهای این شرکت نیست و تنها بعضی از اجناس و قابلیت نرمافزاری این شرکت در دسترس کاربران ایرانی خواهد بود، اما در نتیجه برداشتهشدن محدودیتهای دو شرکت آمریکایی اپل و گوگل از روی کابران ایرانی، هماکنون دسترسی به فروشگاههای آنلاین این دو شرکت مقدور شده است؛ نه امکانی بیشتر. پیش از این نیز ایرانیها از طریق روشهای جایگزین و فروشگاههای محلی برنامههای همراه به برنامههای مورد نظرشان دسترسی داشتند؛ از جمله این سایتهای ایرانی میتوان به سایتهای کافهبازار و کندو، برای فروش برنامههای اندروید و سایت سیبچه، برای فروش برنامههای سیستمعامل اپل اشاره کرد. بهدنبال صدور مجوز صادرشده توسط وزارت خزانهداری آمریکا، گوگل نخستین شرکتی است که محدودیت خدمات فناوری خود را در ایران لغو و دسترسی به «پلیاستور» -گوگلپلی- را برای برنامههای رایگان باز کرده است.
«پلیاستور» (Play Store) فروشگاه برنامههای سیستم عامل اندروید گوگل است که کاربران ایرانی بهعلت تحریمهای انجامشده به آن دسترسی نداشتند؛ این در شرایطی است که ایرانیها برای حل این مساله بازارهای ایرانی را طراحی و برنامههای اندروید را از این طریق در اختیار کاربران سیستم عامل اندروید در ایران قرار دادهاند. تا پیش از این ایران در زمره معدود کشورهای جهان بود که دانلود برنامهها از طریق فروشگاههای گوگل در آن ناممکن بود. البته بنا بر اعلام گوگل این رفع ممنوعیت تنها شامل برنامههای رایگان میشود و برنامههای پولی همچنان برای کاربران ایرانی از دسترس خارج است. گوگلپلی شرکتی است که به پخش چندرسانهای میپردازد و وابسته به شرکت گوگل است.
در فروشگاه آنلاین این شرکت تولیدات مختلفی از موسیقی و فیلم، تا کتاب و بازی و مدیا پلیر و برنامههای متفاوت عرضه میشود و مورد استفاده روزانهمیلیونها نفر است. بااینحال براساس حکم کلی صادرشده توسط دفتر کنترل داراییهای خارجی وزارت خزانهداری آمریکا، شرکتها میتوانند تلفنهای همراه، تلفنهای ماهوارهای، تجهیزات رادیویی، مودم، لپتاپ، نرمافزارهای ضدردیابی و ابزارهای ضدسانسور همراه با سیستمهای پشتیبان از استفاده آنها را به ایران صادر کنند. کالین اندرسون، یک محقق اینترنتی مستقل، با اشاره به اینکه تصمیم گوگل برای بازکردن دسترسی «پلی استور» تنها دربرگیرنده برنامههای رایگان است، میگوید: گوگل مساله پرداختها را بررسی نکرده است.
این موضوع تقریبا مسالهای است که همه صنایع فعال در ایران درباره تحریمهای غربی با آن روبهرو هستند. اندرسون اعتقاد دارد این مساله موجب میشود هنگام بازشدن یک بازار جدید دیگر شرکتها نیز برای رقابت با یکدیگر محدودیت دسترسی کاربران ایرانی را لغو کنند.